Wat is “junkiegedrag”?

De term “junkiegedrag” wordt vaak gebruikt om het gedrag te beschrijven van iemand die gevangen zit in een verslaving, maar het kan ook snel leiden tot negatieve stereotypering en onbegrip. Het woord “junkie” roept vaak beelden op van iemand die zijn of haar leven niet op orde heeft en die door de verslaving wordt gedreven tot gedrag dat ver buiten hun normale grenzen ligt. Toch is verslavingsgedrag veel complexer dan dat. Begrijpen wat iemand doormaakt en welke gedragingen voortkomen uit een verslaving, kan helpen om met meer compassie naar deze mensen te kijken.



Bij Phase 1 Herstel Begeleiding werken zorgprofessionals die niet alleen deskundig zijn, maar ook ervaringsdeskundig. Zij hebben zelf ervaring met verslaving en begrijpen wat het betekent om te leven met verslavingsgedrag. In deze blog bespreken we wat “junkiegedrag” eigenlijk inhoudt en hoe we op een empathische manier naar deze gedragingen kunnen kijken, zonder oordeel, zodat de persoon ruimte voelt om hulp te zoeken.

Wat wordt bedoeld met “junkiegedrag”?

“Junkiegedrag” is een term die wordt gebruikt om gedragingen te beschrijven die iemand kan vertonen wanneer hij of zij vastzit in een verslaving. Het gaat hierbij om gedragingen die voortkomen uit de drang om aan het middel of gedrag te kunnen blijven voldoen, vaak ten koste van andere aspecten van het leven. Dit gedrag is meestal niet het gevolg van slechte intenties, maar van de greep die de verslaving op iemands leven heeft. Voor mensen die worstelen met verslaving, voelt dit gedrag vaak als iets dat buiten hun eigen controle ligt.



Hieronder bespreken we enkele gedragingen die vaak worden gezien bij mensen die met verslaving worstelen. Het is belangrijk om deze gedragingen te zien als signalen van hulpbehoefte, niet als definitie van de persoon zelf.

1. Liegen en manipuleren

Iemand met een verslaving kan soms liegen over het gebruik of manipuleren om aan geld of middelen te komen. Dit gedrag komt niet voort uit slechte intenties, maar uit de sterke drang om het middel of gedrag in stand te houden. Verslaving kan het denkpatroon van iemand zodanig veranderen dat de verslaving op de eerste plaats komt, waardoor eerlijkheid en openheid naar de achtergrond verdwijnen.



Het kan moeilijk zijn om te zien dat een geliefde liegt of manipuleert, maar het is belangrijk om te begrijpen dat deze gedragingen vaak het gevolg zijn van de verslaving. Bij Phase 1 Herstel Begeleiding werken zorgprofessionals die begrijpen waarom deze gedragingen ontstaan en die cliënten helpen om weer eerlijk en open te leren zijn, zowel naar zichzelf als naar hun omgeving. Door het ontwikkelen van zelfinzicht en herstel van vertrouwen kunnen mensen opnieuw gezonde relaties opbouwen.

2. Zelfverwaarlozing

Mensen die met een verslaving worstelen, kunnen zichzelf soms verwaarlozen. Dit kan betekenen dat ze minder aandacht besteden aan persoonlijke hygiëne, voeding, slaap of hun leefomgeving. Zelfverwaarlozing ontstaat omdat de verslaving zoveel ruimte inneemt dat er weinig energie overblijft voor zelfzorg. In sommige gevallen wordt zelfzorg zelfs als minder belangrijk gezien, omdat de verslaving alle prioriteit heeft gekregen.



Zelfverwaarlozing is een teken dat iemand zichzelf kwijt is geraakt in de verslaving en het moeilijk vindt om dagelijkse routines vol te houden. Bij Phase 1 Herstel Begeleiding helpen zorgprofessionals cliënten om weer te leren zorgen voor hun eigen gezondheid en welzijn. Ze werken samen met cliënten om stap voor stap gezonde gewoontes te ontwikkelen en hen te ondersteunen in het hervinden van balans en structuur.

3. Ontwijkend gedrag en isolatie

Een ander kenmerk van verslavingsgedrag is het vermijden van familie en vrienden. Mensen met een verslaving voelen zich vaak beschaamd of schuldig over hun gedrag, en deze gevoelens kunnen leiden tot isolatie. Ze vermijden sociale situaties en trekken zich steeds verder terug, waardoor ze geïsoleerd raken en de steun van dierbaren verliezen.



Isolatie kan de verslaving juist versterken, omdat iemand in zijn of haar eentje te maken krijgt met gevoelens van eenzaamheid en verdriet, die de verslaving kunnen voeden. Bij Phase 1 Herstel Begeleiding begrijpen de zorgprofessionals hoe moeilijk deze isolatie kan zijn. Zij helpen cliënten om stap voor stap weer verbinding te maken met de buitenwereld en moedigen hen aan om hun netwerk op te bouwen, zodat ze zich gesteund voelen in hun herstel.

4. Financiële problemen en impulsiviteit

Verslaving kan ook leiden tot impulsieve financiële beslissingen. Mensen die in de greep zijn van verslaving, geven vaak hun geld uit aan het middel of gedrag waar ze afhankelijk van zijn, ook als dit betekent dat ze in financiële problemen komen. Er kan sprake zijn van schulden, lenen bij vrienden of zelfs stelen om de verslaving te onderhouden.



Deze financiële problemen versterken de stress die iemand ervaart, wat de drang om weer te gebruiken of te gokken alleen maar groter maakt. Bij Phase 1 Herstel Begeleiding krijgen cliënten begeleiding om hun financiële situatie stap voor stap weer op orde te krijgen. Ze leren om verantwoord met geld om te gaan en werken aan het ontwikkelen van zelfcontrole en impulsbeheersing, zodat ze beter in staat zijn om verantwoorde keuzes te maken.

5. Snel wisselende emoties en stemmingswisselingen

Verslaving beïnvloedt niet alleen iemands gedrag, maar ook iemands stemming. Iemand met een verslaving kan snel wisselen tussen emoties, van euforie naar neerslachtigheid of van kalmte naar irritatie. Dit komt doordat het brein afhankelijk is geworden van het middel of gedrag om positieve gevoelens te ervaren. Wanneer het middel ontbreekt, kunnen er gevoelens van prikkelbaarheid, angst en onrust ontstaan.



Deze stemmingswisselingen kunnen lastig zijn voor naasten, maar ze zijn een kenmerkend teken van de innerlijke strijd die iemand met een verslaving ervaart. Bij Phase 1 Herstel Begeleiding helpen zorgprofessionals cliënten om inzicht te krijgen in deze gevoelens en om gezondere manieren te ontwikkelen om met emoties om te gaan.

Hoe kun je iemand met verslavingsgedrag helpen?

Als je iemand in je omgeving hebt die last heeft van verslavingsgedrag, is het belangrijk om met compassie en begrip te reageren. Verslavingsgedrag is vaak een signaal dat iemand hulp nodig heeft, maar zelf niet de kracht heeft om die stap te zetten. Het kan helpen om een open en zorgzaam gesprek aan te gaan, bijvoorbeeld door te zeggen: “Ik merk dat je het moeilijk hebt. Ik wil er voor je zijn. Zou je willen praten over wat je doormaakt?”



Bij Phase 1 Herstel Begeleiding bieden zorgprofessionals met ervaringsdeskundigheid begeleiding aan naasten, zodat zij leren hoe ze op een steunende manier kunnen omgaan met iemand die worstelt met verslaving. De zorgprofessionals begrijpen de uitdagingen van verslavingsgedrag en helpen cliënten om stap voor stap positieve veranderingen in hun leven aan te brengen.

Conclusie: Verslavingsgedrag vraagt om begrip en steun

“Junkiegedrag” is een term die vaak gebruikt wordt om problematisch gedrag van iemand met een verslaving te beschrijven, maar het gaat veel dieper dan dat. Het is een uiting van de strijd en de controle die iemand verliest door verslaving. Door deze gedragingen te begrijpen en te zien als signalen van hulpbehoefte, kunnen we met meer compassie en zonder oordeel naar mensen met een verslaving kijken.



Bij Phase 1 Herstel Begeleiding werken zorgprofessionals met ervaringsdeskundigheid die weten wat verslaving met iemand kan doen en die klaarstaan om te helpen. Ze bieden een veilige omgeving waarin cliënten hun verslavingsgedrag kunnen begrijpen en waarin ze leren om nieuwe, gezonde gewoontes te ontwikkelen. Herstel is mogelijk, en met de juiste steun kan iemand de kracht vinden om los te komen van de verslaving en een leven op te bouwen dat vrij is van verslavingsgedrag.