Wat zeg je tegen een verslaafde?

Als je iemand in je omgeving hebt die worstelt met een verslaving, vraag je je misschien af wat je tegen hen kunt zeggen om steun te bieden zonder oordeel. Het kan lastig zijn om de juiste woorden te vinden, vooral omdat verslaving vaak gepaard gaat met gevoelens van schaamte en kwetsbaarheid. Misschien ben je bang om iets verkeerds te zeggen of de situatie erger te maken. Toch kan jouw steun en begrip een groot verschil maken.



Bij Phase 1 Herstel Begeleiding werken zorgprofessionals die niet alleen deskundig zijn in verslavingszorg, maar ook zelf ervaringsdeskundig. Zij begrijpen uit eigen ervaring hoe moeilijk het is om met een verslaving te leven en wat er nodig is om te herstellen. In deze blog delen we enkele waardevolle inzichten over wat je kunt zeggen – en wat juist niet – om iemand met een verslaving te ondersteunen.

1. Begin met empathie: “Ik ben hier voor je.”

Een van de krachtigste dingen die je kunt zeggen tegen iemand met een verslaving, is dat je er voor hen bent. Verslaving kan een gevoel van eenzaamheid en schaamte veroorzaken, en het kan een enorme opluchting zijn om te weten dat er iemand is die niet oordeelt, maar die juist steun biedt. Door simpelweg te zeggen: “Ik ben hier voor je,” geef je de ander het gevoel dat ze niet alleen staan, en dat jij bereid bent om samen deze moeilijke weg te bewandelen.



Deze woorden kunnen een gevoel van veiligheid en vertrouwen creëren, en dat is vaak de eerste stap richting herstel. Bij Phase 1 Herstel Begeleiding weten de zorgprofessionals hoe belangrijk het is om vanuit empathie en begrip te luisteren. Ze leren naasten hoe ze een steunende aanwezigheid kunnen zijn zonder druk uit te oefenen, omdat ze zelf weten hoe essentieel een veilige omgeving is.

2. Laat oordeel los: “Ik veroordeel je niet.”

Veel mensen die worstelen met een verslaving, voelen zich al schuldig en schaamtevol. Door aan te geven dat je geen oordeel velt, neem je een deel van deze last weg. Je kunt bijvoorbeeld zeggen: “Ik veroordeel je niet voor wat je doormaakt.” Het is belangrijk om een oordeelvrije houding aan te nemen, zodat je geliefde zich open kan stellen en niet bang hoeft te zijn voor kritiek.



Verslaving wordt vaak verkeerd begrepen, en de persoon zelf kan het gevoel hebben dat hij of zij niet wordt begrepen. Door te benadrukken dat je zonder oordeel luistert, help je om een veilige ruimte te creëren waarin de ander zich vrij voelt om te praten. Bij Phase 1 Herstel Begeleiding werken ervaringsdeskundige zorgprofessionals die weten hoe belangrijk het is om zonder oordeel naar iemand te luisteren, en kunnen naasten begeleiden om deze open houding aan te nemen.

3. Bied steun zonder druk: “Ik ben er om je te steunen, wanneer jij klaar bent.”

Het is begrijpelijk dat je wilt dat je geliefde meteen stopt en hulp zoekt, maar het proces moet vaak op hun eigen tempo plaatsvinden. In plaats van te zeggen “Je moet nu hulp zoeken,” kun je beter zeggen: “Ik ben er om je te steunen, wanneer jij klaar bent.” Dit geeft hen de ruimte om zelf een beslissing te nemen, zonder dat ze het gevoel hebben dat ze worden gedwongen.



Mensen met een verslaving voelen zich vaak onder druk gezet om te veranderen, wat juist kan leiden tot weerstand. Door een steunende en geduldige houding aan te nemen, toon je begrip en geef je hen de ruimte om op hun eigen tempo stappen te zetten. Bij Phase 1 Herstel Begeleiding wordt veel aandacht besteed aan het tempo en de eigen verantwoordelijkheid van cliënten, omdat dit een sleutel is voor duurzaam herstel.

4. Stel vragen die nieuwsgierigheid en begrip tonen: “Hoe kan ik je helpen?”

Een open vraag, zoals “Hoe kan ik je helpen?”, geeft de ander de ruimte om te delen wat ze nodig hebben. Misschien willen ze praten, misschien hebben ze behoefte aan afleiding, of misschien willen ze gewoon iemand die luistert zonder advies te geven. Door deze vraag te stellen, laat je zien dat je oprechte interesse hebt en dat je bereid bent om op hun voorwaarden te helpen.



Het kan zijn dat iemand zelf niet direct weet wat hij of zij nodig heeft, maar alleen al de vraag kan een gevoel van steun en verbinding geven. Phase 1 Herstel Begeleiding helpt naasten om deze open vragen te stellen en leert hen hoe ze op een steunende en compassievolle manier het gesprek kunnen aangaan met hun geliefde.

5. Bevestig hun inspanningen, hoe klein ook: “Ik zie hoe hard je werkt.”

Herstel is geen lineair proces, en elke kleine stap verdient waardering. Als je merkt dat je geliefde inspanningen doet, hoe klein ook, zeg dan bijvoorbeeld: “Ik zie hoe hard je werkt.” Dit kan hen motiveren en helpen om positief naar hun eigen proces te kijken.



Positieve bekrachtiging kan een grote steun zijn in een moeilijke tijd, vooral omdat iemand met een verslaving vaak zijn of haar eigen inspanningen niet waardeert. Door erkenning te geven, help je hen om zelfvertrouwen en hoop op te bouwen. Bij Phase 1 Herstel Begeleiding weten de zorgprofessionals hoe belangrijk het is om de kleine stappen te vieren en bieden zij naasten de handvatten om dit op een steunende manier te doen.

Wat je beter kunt vermijden

Sommige dingen kun je beter niet zeggen tegen iemand met een verslaving, omdat deze woorden vaak onbedoeld pijn kunnen doen of juist weerstand kunnen oproepen. Enkele dingen om te vermijden zijn:

• “Waarom kun je niet gewoon stoppen?”
  Deze vraag klinkt misschien logisch, maar het kan schuldgevoelens opwekken en impliceert dat de ander niet genoeg wilskracht heeft. Verslaving is echter veel complexer en gaat verder dan een kwestie van wilskracht.
• “Als je echt om me geeft, zou je stoppen.”
  Het stellen van dit soort voorwaarden kan een gevoel van druk en schuld veroorzaken en kan de relatie schaden. Het is beter om je steun te tonen zonder verwachtingen.
• “Ik begrijp niet waarom je dit doet.”
  Zelfs als het moeilijk te begrijpen is, is het belangrijk om deze gedachten voor jezelf te houden en te focussen op empathie en steun in plaats van onbegrip.

Herstel is een weg van kleine stappen en geduld

Verslaving is een complex probleem en vraagt om een liefdevolle, geduldige en oordeelvrije benadering. Wat je tegen een verslaafde zegt, kan een groot verschil maken in hoe zij zich voelen en hoe ze omgaan met hun eigen herstel. Het belangrijkste is om vanuit oprechte steun en begrip te spreken, zodat je geliefde zich gehoord en gesteund voelt.

Bij Phase 1 Herstel Begeleiding werken zorgprofessionals die ervaringsdeskundig zijn en begrijpen wat er nodig is voor herstel. Zij kunnen je helpen om de juiste woorden te vinden en bieden begeleiding die je in staat stelt om op een warme en compassievolle manier met je geliefde te communiceren. Met geduld, empathie en de juiste benadering kun je een waardevolle steun zijn op hun weg naar een verslavingsvrij leven.